Świeradów-Zdrój i okolice
Świeradów Zdrój to urocze miasteczko uzdrowiskowe, pełne zabytkowej architektury i zielonych parków, znane już w XVI wieku z wód leczniczych.
Położony jest wśród łagodnych górskich zboczy i zielonych leśnych kompleksów. Wyjątkowy klimat – najchłodniejszy i najwilgotniejszy w całym paśmie Sudetów, unikalny w skali Europy – niezwykle korzystnie wpływa na ludzkie ciało – poczynając od regulacji ciśnienia tętniczego, poprzez procesy enzymatyczne oraz subtelne przemiany komórkowe w całym organizmie. Kąpiele radonowe
i borowinowe, a także picie leczniczych wód wspomagają układ oddechowy, układ krwionośny, gospodarkę hormonalną, układ nerwowy i okazują się pomocne w chorobach reumatycznych i zespole metabolicznym. Kojący, żywiczny zapach igliwia świerkowego na okolicznych wzgórzach pozytywnie wpływa na układ oddechowy oraz samopoczucie psychiczne.
Dzieje miasta związane są z dziejami plemion łużyckich, pierwsza osada powstała tu najprawdopodobniej pod koniec XIII w. (Flyns, później zmienione na Flinsberg), natomiast pierwsze pisemne wzmianki o Świeradowie pochodzą z 1524 roku. Informacja o tzw.”świętym źródle” pojawiła się już w 1572 roku, a niecałe 200 lat później (1768) rozpoczęto zorganizowaną działalność uzdrowiskową.
Częścią Świeradowa Zdroju jest Czerniawa-Zdrój – dzielnica położona w dolinie Czarnego potoku,
na stokach Stogu Izerskiego i Czerniawskiej Kopy.
Pierwsza osada powstała w XVII wieku, osiedlili się tu czescy protestanci. Pod koniec XVIII wieku odkryto zdrowotne mineralne właściwości okolicznych źródeł, a w XIX wieku rozpoczęto działalność kuracyjną.
Zabytki i atrakcje, które możecie odwiedzić
w Świeradowie Zdroju i jego okolicach:
- Dom Zdrojowy z Halą Spacerową – największa zabytkowa hala uzdrowiskowa na Dolnym Śląsku. Obiekt otworzono dla kuracjuszy w 1899 roku. To przepiękna budowla z secesyjnymi elementami dekoracji i najdłuższą drewnianą halą spacerową w Sudetach (80m). (5,3 km)
- Park Zdrojowy – powstał w II połowie XIX wieku, zrewitalizowany w 2011 roku. (5,1 km)
- Kolej gondolowa Ski&Sun na Stóg Izerski – jedna z największych atrakcji turystycznych w Sudetach, górna stacja położona jest przy schronisku Na Stogu Izerskim, na wysokości 1060 m n.p.m. (4,5 km)
- Ski & Sun Coaster – całoroczny tor saneczkowy dla dzieci i dorosłych (4,5 km)
- Aquapark Interferie (5,7 km)
- Muzeum Zdrojowe – ulokowane w podziemiach Domu Zdrojowego, ekspozycja przedstawia historię wydobycia wód leczniczych ze źródeł oraz historię samego uzdrowiska (5,3 km)
- Deptak uzdrowiskowy – stanowi turystyczne centrum miasta, znajdziemy tu trzy źródełka wody mineralnej, dwie fontanny oraz lokale gastronomiczne. (5 km)
- Wieża widokowa Sky-Walk – (najwyższa wieża widokowa w Polsce, wysokość 62 m, 105-metrowa zjeżdżalnia w dół i wiele dodatkowych atrakcji), wieża widokowa Młynica (konstrukcja stalowa, łączna wysokość prawie 34 m, wyposażona w lunety obserwacyjne), wieża widokowa na Czerniawskiej Kopie (konstrukcja z drewna modrzewiowego, wysokość 15 m)
- Czarci Młyn w dzielnicy Czerniawa-Zdrój – młyn wybudowany w 1890 roku, z zabytkowym kołem wodnym o średnicy 6,5 m i oryginalnym wyposażeniem z okresu budowy (1,4 km)
- Grota Czerniawa – zlokalizowana na prawym brzegu Czarnego potoku, w samym centrum dzielnicy Czerniawa-Zdrój (2,8 km)
- Ścieżka edukacyjna Zajęcznik – Zajęcznik to szczyt oddzielający Świeradów-Zdrój od Czerniawy-Zdrój (585 m n.p.m.). Leśna interaktywna ścieżka edukacyjna obejmuje 9 stanowisk mających na celu edukację przyrodniczą (wejście nieopodal naszej lokalizacji)
- Izerski punkt antygrawitacyjny – zlokalizowany ok. 300 m od dolnej stacji kolei gondolowej, gdzie zatrzymany samochód zaczyna wjeżdżać sam pod górę.(3,7 km)
- Izerska Łąka – nowoczesne centrum edukacji ekologicznej, gdzie poznasz faunę i florę łąk Pogórza Izerskiego, zobaczysz wizualizację pozbawionego zanieczyszczeń światłem obrazu nieba, weźmiesz udział w zajęciach i warsztatach prowadzonych przy użyciu nowoczesnych narzędzi multimedialnych. (1,5 km)
- Sztolnie Jana i Leopolda w pobliskiej Krobicy – podziemna trasa turystyczna o długości 350 m. Początki górnictwa na tym obszarze datowane są na rok 1572 w sztolni św. Jana, gdzie wydobywano rudę cyny oraz kobaltu, a w późniejszych wiekach również srebro. Jest to najstarsza znana kopalnia na Dolnym Śląsku, prace górnicze prowadzono tu do XIX wieku. (3,3 km)
- Kopalnia kwarcu Stanisław – kamieniołom na żyle czystego kwarcu eksploatowany od XIII wieku, jedna z najwyżej położonych odkrywek w Europie, do dziś miejsce poszukiwań kwarcu różowego, kryształów górskich i awenturynów. (35,8 km)
- Chatka Górzystów – schronisko na Hali Izerskiej – jedyny ocalały budynek z istniejącej tu do późnych lat 40-tych XX wieku osady Gross-Iser (Wielka Izera) założonej w XVII wieku przez czeskich uchodźców religijnych. Schronisko znajduje się w budynku szkoły z 1938 roku, tereny osady zostały wysiedlone w ciągu kilku lat po II wojnie światowej (5 km + wejście)
- Stara Droga Izerska – XVII wieczny trakt łączący Halę Izerską (i nieistniejącą już wieś Gross Iser) ze Świeradowem
- Chaty Sudeckie – stare sudeckie domy przysłupowe położone na peryferiach Świeradowa-Zdroju, głównie przy ul. Długiej, Głównej i Lwóweckiej. Te zabytkowe budynki są częścią Krainy Domów Przysłupowych – regionu na styku trzech granic: niemieckiej, czeskiej i polskiej. Charakteryzują się „przysłupami”, czyli drewnianymi filarami wokół drewnianej izby dolnej, podtrzymującymi dach lub piętro domu.
- Wodospad Kwisy – świetne miejsce do morsowania na lewo od Drogi Sudeckiej w kierunku Szklarskiej Poręby. (7,5 km)
- Sępia Góra – szczyt o wysokości 828 m n.p.m. ze wspaniałymi widokami na panoramę Gór Izerskich, Łużyckich, Pogórza Izerskiego, Kotliny Jeleniogórskiej i Karkonoszy. (6 km + wejście)
- Wodospady na Czarnym Potoku – powyżej dzielnicy Czerniawa-Zdrój (4,7 km)
- Rezerwat przyrody Torfowiska Doliny Izery – znajduje się na Hali Izerskiej stanowiącej najcenniejszy przyrodniczo rejon Gór Izerskich. Znajdziemy tu wiele będących pod ochroną roślin (np. rosiczka, widłaczek torfowy, sosna błotna) oraz wiele gatunków ptaków, między innymi sowę włochatkę i sowę uszatą, czeczotkę, pliszkę górską i cietrzewia. (5 km + wejście)
- Izerski Park Ciemnego Nieba – pierwszy w Polsce i pierwszy transgraniczny park, którego celem jest uchronienie nocnego nieba przed nadmiarem światła i niezapomniana możliwość obserwowania gwiazd. (5 km + wejście)
- Smrek – dwuwierzchołkowy szczyt na granicy polsko-czeskiej oznaczony na mapach już w 1582 roku. Niemiecka nazwa szczytu (Tafelfichte od 1591 roku) pochodzi od tablic ze znakami granicznymi stykających się tu trzech krain – Łużyc, Czech i Śląska. Po czeskiej stronie znajduje się nowoczesna wieża widokowa, z której przy dobrych warunkach pogodowych widoczność sięga do 150 km. (4,7 km + wejście)
- Zamek Czocha – malowniczo położony zamek na wysokim brzegu rzeki Kwisy, nad Jeziorem Leśniańskim. Budowla powstała w latach 1241-47 jako warownia graniczna na pograniczu śląsko-czeskim, była siedzibą wielu książęcych rodów. Zamek wykorzystany w plenerach filmowych, między innymi był tłem w filmach „Tajemnica Twierdzy Szyfrów”, czy „Gdzie jest generał”. (17,3 km)
- Zamek Gryf – ruiny jednego z najstarszych zamków w Polsce (XII/XIII w.), warownia wzniesiona w celu zabezpieczania granicy Śląska i Czech, od 1799 roku zaczął popadać w ruinę. Miejsce otoczone starym parkiem, przepiękny widok na Góry Izerskie. (10,4 km)
- Zamek Świecie – gotycki zamek wzniesiony w XIV wieku, od XIX wieku popadał w ruinę, obecnie pieczołowicie odbudowywany tradycyjnymi metodami przez właścicieli (11,2 km)
- Gryfów Śląski – miasto położone na historycznej granicy Śląska i Łużyc, jako osada handlowa funkcjonujące już w XII wieku. Zachował się tu średniowieczny
układ z prostokątnym rynkiem i centralnie położonym ratuszem, który obecny wygląd uzyskał
na początku XX wieku. W mieście znajduje się zabytkowy kościół pw. św. Jadwigi zbudowany
na przełomie XIV i XV wieku ze wspaniałym renesansowym wnętrzem. (16,3 km) - Mirsk – pierwotnie łużycka osada z XI wieku, miasteczko o zwartej zabudowie z wąskimi uliczkami
i starymi kamienicami częściowo pochodzącymi z okresu baroku. W centrum znajduje się zabytkowy ratusz oraz wielokrotnie przebudowywany wczesnorenesansowy kościół pw. NMP oraz pozostałości ewangelickiego kościoła z 1757 roku. (6,6 km) - Lwówek Śląski – jedno z najstarszych miast Polski, w którym istnieje prawdopodobnie najstarszy browar w Polsce z tradycjami sięgającymi 1209 roku. W średniowieczu lokalne centrum gospodarcze położone przy szlaku łączącym Ruś z Saksonią. Na terenie miasta znajduje się wiele zabytków, między innymi XIII-wieczny późnogotycki kościół, gotycko-renesansowy ratusz, czy średniowieczne dwupierścieniowe mury obronne. Każdego roku w drugi weekend lipca w mieście odbywa się Lwóweckie Lato Agatowe, czyli święto poszukiwaczy skarbów Ziemi – plenerowa giełda minerałów i wyrobów jubilerskich, której towarzyszą wystawy we wnętrzach ratusza.(34 km)
- Stacja Wolimierz – kolonia artystyczna skupiająca artystów związanych m.in. z teatrem „Klinika Lalek”, mieści się tu galeria sztuki ludowej i ekologicznej, odbywają się wernisaże, wystawy, koncerty
i spektakle artystyczne (5,5 km) - Lubomierz – miasto o korzeniach sięgających XIII wieku z zachowanym układem urbanistycznym związanym z jego handlową przeszłością. W centralnym punkcie znajduje się ratusz z 1499 roku oraz podcieniowe renesansowo-barokowe kamienice, a w murze ratusza kamienny pręgierz. Centrum miasta posłużyło jako plener w słynnej komedii „Sami Swoi”. (18,4 km)
- Zamek Wleń – wzniesiony w 1160 roku, najstarszy murowany zamek na Śląsku. Z wieży zamkowej cudowny widok na Pogórze Kaczawskie i Izerskie oraz Karkonosze.(34,1 km)
- Wieża Książęca Siedlęcin – zbudowana na początku XIV wieku, z najstarszymi w Polsce drewnianymi stropami oraz jedynymi W Europie średniowiecznymi malowidłami obrazującymi historię Sir Lancelota – rycerza Okrągłego Stołu.(31,3 km)
- zapora na Jeziorze Leśniańskim – najstarsza elektrownia wodna w Polsce, oddana do eksploatacji w 1907 roku, z utrzymanym oryginalnym wyposażeniem maszynowni (17,6 km)
- zapora na Jeziorze Pilchowickim – najwyższa (wysokość 62 m) zapora kamienna i łukowa i druga
co do czasu powstania zapora wodna w Polsce (32,7 km) - Szklarska Poręba – miasto o rozproszonej zabudowie położone w dolinie rzeki Kamiennej rozdzielającej Karkonosze i Góry Izerskie. Osadnictwo na tych terenach związane było z hutami szkła powstającymi od XIV wieku. Obecnie ośrodek turystyczno-narciarski.(24 km)
- czeski zamek Frydlant – jeden z najpiękniejszych zamków w całych Czechach, którego budowę rozpoczęto w XIII wieku. Łączy w sobie elementy gotyckie, renesansowe oraz XIX-wieczne. Jest to najstarsze muzeum zamkowe w Europie Środkowej – obiekt udostępniono do zwiedzania już w 1801 roku. (20,6 km)